Mặc dù mụn không gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, nhưng về mặt thẩm mỹ mụn lại khiến cho bạn tự tin, ngại giao tiếp, ảnh hưởng gián tiếp đến cuộc sống, công việc. Vậy mụn là gì? Bạn đang bị loại mụn nào? Cách điều trị và chăm sóc như thế nào để hạn chế sẹo do mụn? Đừng lo, chúng ta sẽ khám phá ngay qua bài viết này. Tại Phòng khám Bác sĩ Vĩnh, các bác sĩ da liễu đã rất sẵn sàng để chia sẻ thông tin và lời khuyên về trị mụn bổ ích cho bạn nhé.
Mụn là gì?
Mụn là gì?
Mụn (tên tiếng anh là acne) là một bệnh da liễu được tạo thành do sự thay đổi tuyến bã nhờn và nang lông khi chức năng nội tiết bị rối loạn kết hợp với một số nguyên nhân gây bí tắc lỗ chân lông. Thường xuất hiện các nốt có nhiều kích thước khác nhau ở những vùng như: mặt, cổ, ngực, lưng, vai, mông,… mụn có thể nổi trên da không sưng đau hoặc sưng tấy đỏ hoặc có bọc mủ và rất đau.
Mụn thường xuất hiện ở những giai đoạn cơ thể có sự thay đổi nội tiết như: tuổi dậy thì (cả nam lẫn nữ), khi nữ đến chu kỳ kinh nguyệt, mang thai,… Ngoài ra còn một số yếu tố ảnh hưởng đến yếu tố lên mụn như: thời tiết, bụi bẩn không khí, nguồn nước không đảm bảo, chăn màng không được thay mới, thức ăn cay nóng, giờ giấc sinh hoạt chưa hợp lý.
Cách phân biệt những loại mụn chính trên cơ thể
Về y khoa, mụn được chia làm 2 nhóm chính là mụn gây viêm và mụn không gây viêm. Sự khác nhau cơ bản của 2 nhóm này là sự sưng, đỏ, đau khi chạm vào và mật độ xuất hiện.
Mụn không gây viêm
Là loại mụn thường xuất hiện khắp vị trí trên cơ thể: mặt, cổ, lưng, vai ngực,… Không gây đau, không sưng mủ.
Mụn đầu trắng: Mụn có màu cùng da hoặc trắng với kích thước nhỏ. Hình thành do dầu thừa trên da, tế bào chết và các vi khuẩn tích tụ gây bít tắc lỗ chân lông, được bao bọc bởi lớp da, nên được gọi là “ nhân đóng”.
Cách nhận biết mụn đầu trắng:
– Nốt mụn nhỏ, màu trắng thường mọc với số lượng nhiều.
– Phân bố ở vùng cằm, trán, mũi. Nằm sâu dưới bề mặt da, không gây viêm đỏ hay đau nhức nên dễ kiểm soát.
– Cảm nhận bằng cách sờ trên da (bề mặt da sần sùi).
Mụn đầu đen: Do dầu thừa trên da kết hợp với tế bào chết làm tắc lỗ chân lông nhưng bề mặt da hở nên nhân mụn bị oxy hóa tạo thành màu đen.
Cách nhận biết dễ nhất trong tất cả các loại:
– Bề mặt da xuất hiện các lỗ li ti, màu đen rất dễ nhìn thấy.
– Sờ vào cảm giác cộm cộm rất rõ.
– Nốt mụn nhỏ, số lượng nhiều, thường mọc ở vùng chữ T, mũi, má,…
Mụn gây viêm
Bao gồm mụn đỏ, mụn mủ, mụn nang và mụn bọc, cả 4 loại mụn này đều có biểu hiện sưng, đỏ, đau. Thường dễ để lại sẹo sau lành. Nguyên nhân chính gây ra mụn viêm là do sự thích tụ bã nhờn quá nhiều trên da tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn gây mụn phát triển.
Mụn sẩn: là những tổn thương viêm đỏ trên bề mặt da. Mụn sẩn là giai đoạn đầu của mụn viêm rồi sau vài ngày sẽ chuyển thành mụn mủ. Có đôi khi những nốt mụn sẩn tập trung tạo thành một mảng phát ban da do kích ứng.
Cách nhận biết:
– Mụn có kích thước nhỏ, màu đỏ
– Phần lớn không thấy nhân mụn hay mủ rõ ràng.
Mụn bọc: Là dạng nặng của mụn, phá hủy cấu trúc da và để lại sẹo sau lành. Những nốt mụn có dấu hiệu sưng đỏ, viêm, đau với kích thước lớn hơn so với những nốt mụn thông thường. Loại mụn này được hình thành do nang lông bị ứ đọng dịch nhiều, vỡ ở đấy làm đẩy bề mặt da lên.
Cách nhận biết mụn bọc:
– Nốt mụn có kích thước lớn, sưng đỏ, cứng và gây cảm giác đau nếu chạm vào.
– Bên trong nhân mụn sẽ có mủ và máu, không có nhân.
– Đầu nhân khó thấy.
Mụn mủ: Là một loại mụn viêm, có nguy cơ để lại sẹo, thâm mụn trên da.Mủ trong mụn là xác chết của vi khuẩn và các tế bào miễn dịch sau khi tiêu diệt vi khuẩn. Thói quen nặn mụn mủ bằng tay rất dễ để lại thâm và sẹo sau lành.
Cách nhận biết mụn mủ:
– Đầu mụn màu vàng hoặc trắng ngà, có chứa mủ bên trong.
– Viền mụn đỏ, có thể đau nhẹ.
– Thường xuất hiện ở mặt, những vùng đổ nhiều mồ hôi.
Mụn nang: Là dạng mụn viêm nặng nhất, mụn nang hình thành khi nang lông bị vỡ, phần nhiễm trùng lan sâu đến tầng trung bì của da và có thể lan sang những nang lông khác kề bên. Nguyên nhân chính tạo thành mụn nang là do sự tích tụ vi khuẩn, bã nhờn, bụi bẩn,… lâu ngày dẫn đến tình trạng viêm nhiễm.
Cách nhận biết mụn nang:
– Mụn nổi thành cục màu đỏ, kích thước lớn. Ban đầu khi xuất hiện kèm theo cảm giác đau, khó chịu, sưng, sau đó chuyển sang trạng thái cứng sờ vào có cảm giác như túi chứa dịch.
– Bên trong thường có mủ.
Mụn viêm sau khi trị mụn
Ngoài ra còn một số loại mụn khác như
Mụn thịt: Là một dạng u lành tính, tuy không ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng lại gây mất thẩm mỹ.
Cách nhận biết:
– Mụn nhỏ, không sưng đau, viêm, giống màu với da.
– Có thể mọc riêng lẻ hay thành cụm.
Điều trị bằng cách biện pháp như: laser đốt mụn thịt, cắt bỏ,…
Sợi bã nhờn: Thường bị nhầm lẫn với mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen. Nhưng sợi bã nhờn thực chất không phải mụn mà là thành phần thiết yếu của da được tạo ra bởi các tuyến bã nhờn.
Cách nhận biết:
– Nhỏ li ti mọc thành cụm
– Nặn nhân ra dạng sợi dài có màu trắng, mềm
– Thường tập trung ở cằm, mũi,..
Nguyên nhân nào gây ra mụn
Có 4 yếu tố chính gây ra mụn, bao gồm:
– Da quá nhiều dầu: Sự tăng sản xuất dầu nhờn trên da có thể tạo điều kiện cho mụn phát triển.
– Tắc nghẽn lỗ chân lông: Lỗ chân lông bị tắc làm cho dầu, tế bào chết và vi khuẩn không thể thoát ra, gây ra mụn đầu đen và mụn đầu trắng.
– Vi khuẩn: Sự hiện diện của vi khuẩn Propionibacterium acnes trên da có thể gây viêm và mụn nhọt.
– Hormone hoạt động quá mạnh (androgen): Sự tăng hoạt động hormone androgen, thường xảy ra trong giai đoạn dậy thì, có thể kích thích tuyến bã nhờn tạo ra nhiều dầu nhờn, góp phần vào sự hình thành mụn.
Mụn thường xuất hiện ở vùng mặt, trán, ngực, lưng trên và vai, nơi có nhiều tuyến bã nhờn hoạt động. Ngoài 4 nguyên nhân chính thì mụn còn do nhiều yếu tố khách quan gây ra như:
– Di truyền trong gia đình
– Sử dụng mỹ phẩm chưa phù hợp
– Sử dụng một số loại thuốc như steroid, lithium ( điều trị trầm cảm),…
Những lầm tưởng về nguyên nhân gây ra mụn rất thường gặp.
Nhiều người cho rằng ăn nhiều socola, khoai tây chiên, gà rán,.. sẽ gây ra mụn. Điều này chỉ là phần rất nhỏ, quan trọng nhất vẫn là việc hiểu và phân biệt được các nguyên nhân gây ra mụn sẽ giúp cho quá trình chăm sóc và điều trị đạt được kết quả tốt nhất.
Điều trị mụn thế nào?
Bản chất chung của mụn là do nhiều yếu tố gây nên do đó việc điều trị mụn cũng phải kết hợp nhiều phương pháp khác nhau. Tùy vào mức độ nghiêm trọng, tổn thương do mụn để lại và tác động đối với cuộc sống mà sẽ có phương pháp điều trị thích hợp.
Có rất nhiều phương pháp để điều trị mụn, nhưng dù có là bôi kem hay uống hay laser thì mục đích chính trong điều trị là:
– Tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, giảm tình trạng bùng phát mụn
– Giảm lượng bã nhờn trên da
– Thông thoáng lỗ chân lông
– Điều hòa sự rối loạn hormone.
Các phương pháp điều trị mụn thường được sử dụng sau đây:
1. Điều trị bằng thuốc uống: Thuốc kháng sinh, thuốc nội tiết tố, thuốc isotretinoin
Phương pháp điều trị bằng thuốc uống phải được các bác sĩ da liễu kê đơn và được theo dõi chặt chẽ của bác sĩ da liễu. Bạn không nên tự ý sử dụng thuốc trị mụn khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ.
– Thuốc kháng sinh: Với khả năng kháng khuẩn, giảm viêm, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn trên bề mặt. Từ đó ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây mụn.
2. Thuốc thoa ngoài da: gồm nhóm thuốc có chưa kháng sinh và nhóm thuốc không chứa kháng sinh
Tùy thuộc vào mức độ nặng, nhẹ kết hợp loại mụn hiện tại của bạn mà bác sĩ sẽ đưa ra phát đồ điều trị mụn cho phù hợp
– Thuốc thoa có chứa kháng sinh: làm giảm triệu chứng viêm, mẩn đỏ, tiêu diệt vi khuẩn gây mụn trên bề mặt da.
– Thuốc thoa không có kháng sinh: tác dụng làm thông thoáng lỗ chân lông, hạn chế bít tắc, kiểm soát lượng dầu nhờn trên da.Giảm nguyên nhân gây mụn.
3. Những liệu pháp khác
– Laser và liệu pháp quang động
– Liệu trình lấy mụn chuẩn y khoa loại bỏ những mụn đầu đen, trắng, những mụn nhân rõ rệt.
Để đạt hiệu quả và sử dụng đúng các loại thuốc trị mụn, hãy tìm đến sự tư vấn và kê toa của bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt. Thời gian trong việc điều trị mụn là rất quan trọng.Để tránh tình trạng viêm và tổn thương kéo dài, cũng như nguy cơ sẹo mụn (sẹo rỗ).
Điều trị mụn chuẩn Y Khoa
Cần thời gian bao lâu để thấy kết quả trên da?
Thời gian để thấy kết quả trên da có thể khác nhau tùy vào từng người và từng liệu trình trị mụn cụ thể. Tuy nhiên, thông thường, sau khoảng 2- 4 tuần sử dụng các sản phẩm và phương pháp trị mụn đúng cách, bạn sẽ thấy tình trạng sưng viêm giảm đi và sau khoảng 2 tháng điều trị với bác sĩ da liễu, da của bạn có thể hoàn toàn hồi phục và không còn mụn.
Tuy nhiên, lưu ý rằng mỗi người có tình trạng da khác nhau, do đó, việc đưa một liệu trình trị mụn riêng biệt hóa cho từng cá nhân là rất quan trọng. Bác sĩ da liễu tại DR VĨNH sẽ xem xét tình trạng da của bạn, bao gồm việc sử dụng thuốc bôi trị mụn, thuốc uống trị mụn và các phương pháp dưỡng da chuyên sâu khác để đưa ra một kế hoạch điều trị phù hợp.
Tóm lại, việc thấy kết quả trên da cần thời gian và sự kiên trì. Trung bình, sau 2-4 tuần, sự giảm sưng viêm sẽ được nhận thấy và sau khoảng 2 tháng trị mụn với sự hướng dẫn của bác sĩ da liễu, da của bạn có thể hồi phục khỏi mụn.
Chăm sóc da mụn như thế nào hiệu quả?
Những bước chăm sóc cần thiết dành cho da mụn:
– Rửa mặt đúng cách: Sử dụng sản phẩm rửa mặt phù hợp với loại da của bạn. Nếu da nhờn, chọn sản phẩm rửa mặt chứa thành phần làm sạch dầu thừa. Đối với da khô tránh sử dụng sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh kèm theo thành phần giữ ẩm . Rửa mặt nhẹ nhàng và không chà sát quá mạnh để tránh làm tổn thương da. Một ngày có thể rửa từ 1 đến 2 lần.
– Sử dụng sản phẩm chăm sóc da: Lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da chứa thành phần giúp kiểm soát dầu và làm sạch lỗ chân lông. Sản phẩm có chứa acid salicylic, benzoyl peroxide, retinoid hoặc acid azelaic có thể giúp làm dịu mụn và ngăn ngừa tái phát. Hãy tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và không sử dụng quá nhiều sản phẩm cùng một lúc.
– Tránh chạm tay vào mặt: Hạn chế chạm tay lên mặt nhằm ngăn ngừa vi khuẩn từ tay tiếp xúc với da mặt. Hãy thường xuyên rửa tay.
– Không nên dùng tay để nặn mụn: Việc nặn mụn bằng tay có thể lây lan làm nặng thêm tình trạng viêm nhiễm, gây sẹo. Nên đến cơ sở Phòng khám Da liễu uy tín để thực hiện liệu trình lấy nhân mụn đảm bảo y khoa.
– Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời: Ánh nắng mặt trời có thể làm tăng việc sản xuất dầu trên da và gây tổn thương da. Hãy sử dụng kem chống nắng với chỉ số SPF thích hợp và tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong khoảng thời gian gắn kết.
Nhớ rằng mỗi người có loại da và tình trạng da riêng biệt, vì vậy tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để có được liệu trình chăm sóc da phù hợp và tối ưu nhất cho tình trạng da mụn của bạn.
Phòng ngừa sẹo sau mụn như thế nào?
Việc phòng ngừa sẹo sau mụn đóng vai trò quan trọng sau khi mụn đã khỏi. Dưới đây là những cách phòng ngừa sẹo sau mụn mà bạn nên áp dụng:
– Tránh tự nặn mụn: Khi mụn bị sưng viêm, hạn chế việc tự nặn mụn, đặc biệt là khi chưa có nhân mụn. Nặn mụn tại nhà có thể gây tổn thương cho da và làm tăng nguy cơ để lại sẹo.
– Hạn chế tiếp xúc với da bằng tay: Việc chạm tay vào mụn không chỉ mang theo vi khuẩn mà còn có thể gây tổn thương và sẹo. Hạn chế chà xát hoặc chạm mạnh vào mụn, đặc biệt là khi rửa mặt.
– Kiên nhẫn: Cần tuân thủ liệu trình điều trị và kiên trì để đạt được kết quả tốt. Thường mất từ 3 đến 6 tuần hoặc thậm chí lâu hơn để thấy sự cải thiện của da và kết quả rõ rệt. Đôi khi, việc khỏi điều trị hoàn toàn sẹo có thể mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu về các phương pháp điều trị sẹo sau mụn như sử dụng kem chăm sóc da, quang trị liệu, hoặc các phương pháp thẩm mỹ chuyên nghiệp nếu cần thiết.
5 phương pháp làm sạch da hiệu quả, ngăn ngừa mụn quay trở lại
Để ngăn ngừa mụn, việc làm sạch da đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ vi khuẩn, tế bào chết và bụi bẩn. Dưới đây là cách làm sạch da hiệu quả để loại bỏ mụn:
1. Rửa mặt không quá nhiều lần: Rửa mặt quá nhiều lần có thể làm da khô và ảnh hưởng đến hàng rào bảo vệ da. Hãy rửa mặt 1-2 lần/ngày bằng sữa rửa mặt có độ pH cân bằng phù hợp với loại da của bạn.
2. Tẩy tế bào chết từ 1 – 2 lần/ tuần nhằm loại bỏ tế bào chết hạn chế tình trạng bít tắc lỗ chân lông
3. Thoa kem chống nắng: Việc thoa kem chống nắng rất cần thiết, bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV ngăn ngừa tình trạng thâm sau mụn. Đối với da mụn, để hạn chế tình trạng bí da, bạn có thể tham khảo các cách thức lựa chọn sau đây:
– Nên lựa chọn kem chống nắng phù hợp với da của bạn, đừng chạy đua theo phòng trào mỹ phẩm hiện giờ.
– Thoa kem chống nắng ít nhất 15 phút trước khi ra ngoài, để kem chống nắng có thể hấp thụ và phát huy tác dụng tối đa.
– Thoa kem chống nắng lập lại từ 2-4 giờ khi tiếp xúc với ánh nắng quá lâu.
4. Tẩy trang và rửa mặt vào buổi tối: Vào buổi tối, hãy tẩy trang và rửa mặt bằng một sữa rửa mặt dịu nhẹ. Sản phẩm này giúp loại bỏ tế bào chết, bụi bẩn và lớp trang điểm tích tụ trong suốt ngày.
Nhớ rằng, việc chăm sóc da không chỉ dừng lại ở việc làm sạch mà còn bao gồm việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giữ da luôn đủ độ ẩm và bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời bằng việc sử dụng kem chống nắng.
Trị mụn tại Phòng khám DR VĨNH
Khi nào cần gặp bác sĩ da liễu?
Nếu mụn của bạn chỉ là tình trạng mụn không viêm, có nhân mụn đóng (mụn đầu trắng) hoặc mở (mụn đầu đen), thì bạn có thể tự chăm sóc tại nhà. Tuy nhiên, nếu tình trạng mụn không giảm trong 4 đến 8 tuần hoặc trở nên nghiêm trọng hơn thì bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được tư vấn và trị mụn.
Bạn cần thăm khám bác sĩ da liễu nếu:
– Khi biện pháp tự chăm sóc và điều trị không giúp làm sạch mụn hoặc không cải thiện tình trạng.
– Khi bạn có làn da khỏe nhưng xuất hiện mụn đột ngột, nhiều.
– Bạn có mụn viêm, mụn bọc, tình trạng sẹo và thâm sau mụn.
– Khi gặp phải các phản ứng dị ứng, phát ban khi sử dụng mỹ phẩm.
Khi bạn đến gặp bác sĩ da liễu, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra và khám da, đưa ra chẩn đoán và chỉ định điều trị phù hợp. Đôi khi, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc uống hoặc thuốc bôi và hướng dẫn cách chăm sóc da phù hợp.
Phòng khám Thẩm mỹ DR VĨNH – Khoa Thẩm mỹ Bệnh viện Chợ Rẫy, với bác sĩ chuyên khoa da liễu có kinh nghiệm nhiều năm, sẽ dựa trên từng loại da, tình trạng da, phản ứng và thói quen dưỡng da hàng ngày của từng khách hàng để đưa ra một liệu trình điều trị mụn hiệu quả nhất.
Hình ảnh trước và sau
